Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2009

Λογισμικό αποκαλύπτει πως ο Σαίξπηρ δεν δούλευε μόνος

Πρόγραμμα που ταυτοποιεί γλωσσικά και λεκτικά σχήματα αποκαλύπτει ότι ο μεγάλος Βρετανός συγγραφέας συνέγραψε με τον Τόμας Κιντ τον «Εδουάρδο τον Γ’», καταρρίπτοντας έτσι τον μύθο της μοναχικής ιδιοφυίας.


Χρειάστηκαν 400 ολόκληρα χρόνια για να λυθεί το μυστήριο που ήθελε τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ να είναι ο συγγραφέας ενός έργου του οποίου η πατρότητα αμφισβητείται και αφορά τον «Εδουάρδο τον τρίτο». Έξυπνο λογισμικό που σχεδιάστηκε για να εντοπίζει κρούσματα λογοκλοπίας υποδεικνύει ότι ο μεγάλος Βρετανός δημιουργός είχε και συνεργάτη στη συγγραφή του συγκεκριμένου έργου.

Ο Sir Μπράιαν Βίκερς, ειδήμων στα σεξπιρικά έργα στο Ινστιτούτο των Αγγλικών Σπουδών, πιστεύει ότι μια σύγκριση ανάμεσα σε φράσεις που χρησιμοποιήθηκαν στην «Ηγεμονία του Βασιλιά Εδουάρδου του Γ'» και στα πρώιμα έργα του συγγραφέα αποδεικνύει ότι το έργο έχει γραφτεί σε συνεργασία με τον Τόμας Κιντ, έναν από τους πιο δημοφιλείς θεατρικούς συγγραφείς της εποχής.

Ο καθηγητής χρησιμοποίησε το λογισμικό που λέγεται Pl@giarism -ανεπτυγμένο από το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ για να αποκαλύπτει μαθητές που αντέγραφαν- για να κάνει συγκρίσεις της γλώσσας του «Εδουάρδου του Γ'» με άλλα έργα της περιόδου.

Ο Βίκερς παρατήρησε ότι αρκετά έργα εμφανίζουν ίδια λεκτικά σχήματα, γεγονός που τους προσδίδει ένα γλωσσολογικό «αποτύπωμα». Με τη βοήθεια του λογισμικού ο καθηγητής ταυτοποιούσε φράσεις τριών η περισσότερων λέξεων σε γνωστά θεατρικά έργα και στη συνέχεια προσπαθούσε να βρει παρόμοιες φράσεις σε έργα αμφισβητούμενης πατρότητας. Συνήθως, όταν οι φράσεις που ταίριαζαν μεταξύ τους έφταναν τις 20, τα έργα ήταν διαφορετικών συγγραφέων, ενώ στην περίπτωση του «Εδουάρδου του Γ'» ανήλθαν στις 200!

Συγκεκριμένα, οι ταυτοποιήσεις που αφορούσαν τον Σαίξπηρ βρέθηκαν σε τέσσερις σκηνές που αποτελούν το 40% του έργου. Οι υπόλοιπες σκηνές εμφάνισαν περίπου 200 αντιστοιχίες με έργα του Κιντ, όπως η «Ισπανική Τραγωδία», γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αυτός ο συγγραφέας συνέγραψε το υπόλοιπο 60% του έργου.

Μυστήριο 400 ετών

Η αντίληψη ότι ο Σαίξπηρ είχε «χέρι βοηθείας» στον «Εδουάρδο τον Γ'» συζητάται τα τελευταία 150 χρόνια αν και πρόσφατα επανήλθε δριμύτερα στο προσκήνιο. Είχε αγνοηθεί από τους μεγάλους εκδοτικούς οίκους μέχρι το 1997 όταν και συμπεριλήφθηκε στο «Riverside Shakespeare» και λίγο αργότερα εντάχθηκε στα «Άπαντά» του.

Ο καθηγητής Βίκερς σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Όταν έχεις 200 αντιστοιχίες, είσαι αρκετά σίγουρος. Σχεδόν όλοι μπορούν να δουν ότι ορισμένες σκηνές είναι πολύ «σαιξπηρικές» αλλά κανένας δεν μπορεί να απαντήσει γιατί ορισμένες εξ' αυτών δεν είναι δικές του. Υπάρχει πραγματική διαφορά στην ποιότητα μεταξύ των δύο συγγραφέων».

Το μυστήριο παρέμενε άλυτο τόσα χρόνια εξαιτίας της επιμονής αρκετών ακαδημαϊκών που αρνούνταν τη συνεργασία του Σαίξπηρ με άλλους θεατρικούς συγγραφείς, ιδίως τη συγκεκριμένη περίοδο της καριέρας του.

Ο Στάνλει Γουελς, πρόεδρος του Shakespear Birhtplace Trust εκφράζει την επιφυλακτικότητά του για τα ευρήματα του λογισμικού, ωστόσο, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας του μεγάλου Βρετανού συγγραφέα. «Είναι θέμα βούλησης για κάποιον να δει τον Σέξπιρ, όχι ως ύπαρξη που εκτοπίζει όλους τους άλλους, ως 'η αυτού εξοχότης', αλλά ως δραματουργό με συνεργατικό πνεύμα».

«Νομίζω ότι έτσι δημιουργείται μια πιο ρεαλιστική εικόνα του Σέξπιρ, αντίθετα με την ρομαντική εικόνα της μοναχικής ιδιοφυίας που έχουν γι' αυτόν οι περισσότεροι», συμπληρώνει ο Τζόναθαν Μπέιτ, καθηγητής στο Τμήμα Σπουδών του Σέξπιρ και της Αναγεννησιακής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ.

kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: