Οι θρύλοι για την Πανσέληνο του Αυγούστου

Το δέκατο τρίτο φεγγάρι συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις σε όλο τον κόσμο, αλλά τα τελευταία χρόνια και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Διαβάστε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους που θα παραμείνουν απόψε ανοικτοί. 

Για τους περισσότερους λαούς η Σελήνη αντιπροσώπευε πάντα τη σκοτεινή πλευρά της φύσης, την αόρατη όψη της. Εκείνη ελέγχει παλίρροιες, βροχές, ύδατα, πλημμύρες κι εποχές και ως εκ τούτου τη διάρκεια της ζωής. Η Πανσέληνος συμβολίζει την ολότητα, την ολοκλήρωση, την ισχύ και την πνευματική δύναμη.


Για τον βουδισμό η Πανσέληνος και η νέα Σελήνη είναι περίοδοι ισχύος και πνευματικής δύναμης. Για τους Ινδιάνους είναι το φως του μεγάλου πνεύματος αλλά σε κάποιες φυλές η Σελήνη είναι μια μοχθηρή και κακοποιός δύναμη. Για τους Σουμέριους η νύχτα της πανσελήνου ήταν περίοδος προσευχής αγαλλίασης και θυσίας.

Η αρχαιότερη ανάμεσα στις παραδόσεις είναι ο σύνδεσμος του φεγγαριού με το λαγό. Αυτή η ευρεία συσχέτιση, κατά τον Ρόμπερτ Μπράουν, πιστοποιείται από κυλίνδρους της Μεσοποταμίας, σφραγιδολίθους από αχάτη, που βρέθηκαν στη Συρία, κινεζικά αρχαία νομίσματα, τα «φεγγαρόγλυκα» της Κεντρικής Ασίας, καθώς και από τους θρύλους μακρινών μεταξύ τους φυλών και εθνών.

Οι Ινουίτ (Εσκιμώοι) πίστευαν ότι η Σελήνη είναι ένα κορίτσι που τρέχει μακριά από τον αδελφό του, τον ήλιο, επειδή της είχε παραμορφώσει το πρόσωπο πετώντας της στάχτες.

Οι Ίνκας μιλούσαν για μια όμορφη κοπέλα, που ερωτεύτηκε το φεγγάρι και ενώθηκε για πάντα με αυτό.

Στη βόρεια Γερμανία και την Ισλανδία οι Hjuki και Bil είναι δύο νέοι που φαίνονται στη Σελήνη να κουβαλούν ένα φορτίο υδρόμελι.

Οι «βιβλικά σκεπτόμενοι» τοποθέτησαν στον δίσκο της Σελήνης το πρόσωπο της «δακρυρροούσας Μαγδαληνής», ή του Ιούδα Ισκαριώτη.

Η Σελήνη καταλαμβάνει σημαντική θέση στους μύθους, τις παραδόσεις και τις δοξασίες και του ελληνικού λαού.

Γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων οι μάγισσες της Θεσσαλίας, αλλά και η Μαγεία της Κρήτης. Με τις νεράιδες και τα ξωτικά, όπως πίστευαν σε πολλές νησιωτικές περιοχές, να πλημμυρίζουν τη νύχτα της αυγουστιάτικης πανσελήνου τα δάση για να σκορπίσουν έρωτα σε ό,τι αγγίζουν με το ραβδί τους και να φεύγουν, λίγο προτού ξημερώσει.
Οι πρόγονοί μας βάφτισαν στη μυθολογία τη Σελήνη Εκάτη. Τη λάτρευαν και την έτρεμαν. Κάποιοι πίστευαν ότι είναι η κόρη του Δία και της Δήμητρας, άλλοι της Ήρας και του Περσέα κι άλλοι την ταύτιζαν με την Άρτεμη.

Οι αστρολόγοι υποστηρίζουν ότι η είσοδος της Σελήνης στο εκάστοτε ζωδιακό σημείο δημιουργεί έντονη επιρροή και επίδραση στα ανθρώπινα συναισθήματα.
Η κοινότητα αστρονόμων και αστροφυσικών έχει διχαστεί επανειλημμένως σχετικά με την παρατήρηση και καταγραφή διάφορων φαινόμενων στην επιφάνειά της.





Η επιστημονική άποψη

Η Σελήνη φτάνει στο μισό της περιστροφής της γύρω από τη Γη, δείχνει την πλευρά της, που φωτίζεται από τον Ήλιο, και φαντάζει στον ουρανό σαν ολοστρόγγυλος φωτεινός δίσκος, ως Πανσέληνος. Από τον ήλιο η Σελήνη φαίνεται σαν να βρίσκεται πίσω από τη γη.

Η Σελήνη έλκει τη Γη, όπως βέβαια και η Γη πολύ περισσότερο τη Σελήνη. Το αποτέλεσμα αυτής της αμοιβαίας έλξης είναι οι παλίρροιες, φαινόμενο που παρατηρείται κάθε έξι ώρες, είτε η Σελήνη βρίσκεται από τη μία πλευρά του πλανήτη μας είτε από την άλλη. Αυτή είναι η μόνη μεγάλη και σημαντική επίδραση της Σελήνης στον πλανήτη Γη, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Η Πανσέληνος του Αυγούστου έχει ένα χαρακτηριστικό, που την κάνει να ξεχωρίζει. Το διαφορετικό, δικό της χρώμα. Ειδικά λίγο μετά την ανατολή της, αλλά και προς τη δύση της.

Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής Αναστάσιος Δαπέργολας, «η Σελήνη τον Αύγουστο, όταν μεσουρανεί, δηλαδή όταν βρίσκεται στο μέγιστο ύψος, δεν φθάνει πολύ ψηλά πάνω από τον ορίζοντα, το φως της φθάνει σε εμάς διατρέχοντας μεγαλύτερο πάχος ατμόσφαιρας με αποτέλεσμα να διαχέεται και να απορροφάται το κυανό τμήμα του χρώματός της και να φθάνει στα μάτια μας πιο έντονο το κόκκινο».

Όσο για την αίσθηση ότι το Αυγουστιάτικο φεγγάρι είναι μεγαλύτερο και φωτεινότερο, ο κ. Δαπέργολας εξηγεί ότι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το τόξο που διαγράφει η Σελήνη είναι μικρότερο και πιο κοντά στον ορίζοντα, οπότε μας φαίνεται πιο μεγάλο, αν και στην πραγματικότητα, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, η Σελήνη το καλοκαίρι έχει μικρότερη φυσική διάμετρο απ' ότι τον χειμώνα.

«Ένας άλλος λόγος είναι ότι το καλοκαίρι ο ουρανός είναι πιο καθαρός, οι άνθρωποι βρίσκονται στην εξοχή ή στα μπαλκόνια τους με πιο χαλαρή διάθεση και παρατηρούν την πορεία του φεγγαριού στον ουρανό και το συγκρίνουν με ανθρώπινα κατασκευάσματα θαυμάζοντας το μεγαλείο της Δημιουργίας», σημειώνει και προσθέτει: «Η σημερινή Πανσέληνος θα ξεκινήσει, για την Ελλάδα, την πορεία της στον αυγουστιάτικο ουρανό νωρίς το απόγευμα, έτσι «η ακριβής ώρα της πανσελήνου θα είναι στις 08:05 το βράδυ. Δηλαδή, την ώρα εκείνη το φαινόμενο θα βρίσκεται στην πλήρη εξέλιξή του, αν και συνηθίζουμε να λέμε ότι έχουμε Πανσέληνο καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας».

Πανσέληνος στα αρχαία
Μετά από μια απίστευτη διελκυστίνδα μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και των αρχαιοφυλάκων ανοικτοί θα είναι απόψε 92 χώροι και πολλοί θα φιλοξενήσουν πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Ο θεσμός των ανοιχτών αρχαιολογικών χώρων υπό το φως της πανσελήνου, ξεκίνησε το 1996 από το υπουργείο Πολιτισμού.

Πηγή: ellispoint.gr

Τα βιβλία πάνε σινεμά

Η σχέση βιβλίου-κινηματογράφου ήταν πάντα στενή. Το βιβλίο συνεχίζει να δίνει αφορμές για ταινίες και οι ταινίες να δίνουν μια δεύτερη ευκαιρία στα βιβλία. Εδώ και αρκετό καιρό πάντως παρατηρείται μια στροφή στο εφηβικό κοινό

Το μεγάλο μπαμ έκανε βέβαια ο Χάρι Πότερ, ένα εκδοτικό όσο και κινηματογραφικό φαινόμενο που συνεχίζεται, αφού ναι μεν η Ρόουλινγκ έγραψε το τελευταίο βιβλίο της σειράς, όμως έπονται δύο ακόμα κινηματογραφικές ταινίες (τον Νοέμβριο θα δούμε την πρώτη).

Ακολούθησαν κι άλλα φιλμ που βασίστηκαν σε νεανικά μπεστ σέλερ, αλλά δεν είχαν όλα την ίδια επιτυχία με τα βιβλία: «Λεμονι Σνίκετ -μια σειρά από ατυχή γεγονότα», το «Αστέρι του Βορρά» (βασισμένο στο βιβλίο του Φίλιπ Πούλμαν, με πρωταγωνίστρια τη Νικόλ Κίντμαν), «Eragon» και «Πέρσι Τζάκσον και η κλοπή της αστραπής»: στο ομώνυμο βιβλίο του Τεξανού Ρικ Ράιορνταν ο ημίθεος έφηβος Πέρσι έρχεται αντιμέτωπος με τη Μέδουσα και άλλα τέρατα, ενώ το Δωδεκάθεο έχει ως βάση του τον τελευταίο όροφο του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ... Πριν από μερικές εβδομάδες κυκλοφόρησε από τον «Πάπυρο» και το δεύτερο βιβλίο της σειράς, με τίτλο «Ο Πέρσι Τζάκσον και η θάλασσα των τεράτων»: εδώ, ο Πέρσι αναζητάει το Χρυσόμαλλο Δέρας...

Τα βαμπίρ σπάνε ταμεία 

* Διαστάσεις φαινομένου, όμως, έχει πάρει και η εφηβική λογοτεχνία με ήρωες βαμπίρ. Η

Στέφεν Μέγερ έχει κάνει την πιτσιρικαρία να παραληρεί με το ειδύλλιο του νεαρού χλομού βρικόλακα και του κοριτσιού της διπλανής πόρτας. Τα τέσσερα βιβλία της σειράς («Λυκόφως», «Η νέα σελήνη», «Εκλειψη» και «Χαραυγή» από τις εκδόσεις «Πλατύπους») σχεδόν συνέπεσαν με την κυκλοφορία των τριών πρώτων ταινιών. Επεται η κινηματογραφική μεταφορά της «Χαραυγής», που θα προβληθεί σε δύο μέρη: τα Χριστούγεννα του 2011 το πρώτο, και τον Νοέμβριο του 2012 το δεύτερο.

Πάντως η αμερικανίδα συγγραφέας ανακοίνωσε ότι σύντομα θα βγάλει ένα ακόμα βιβλίο που θα ενταχθεί στη σειρά του «Επους του Λυκόφωτος», με τίτλο «Η σύντομη δεύτερη ζωή της Μπρι Τάνερ». Πρόκειται για την ιστορία της Μπρι Τάνερ, του νεογέννητου θηλυκού βρικόλακα που γνωρίσαμε στην «Εκλειψη». 

* Κάτι μας λέει πως οι έφηβοι θα «τσιμπήσουν» σύντομα και με την τετραλογία «Uglies» του Αμερικανού Σκοτ Γουέστερφελντ. Στο πρώτο βιβλίο, με τον «Uglies» («Μεταίχμιο») η Τάλι ζει σε έναν κόσμο όπου οι έφηβοι, στα δέκατα έκτα γενέθλιά τους, υποβάλλονται σε μια εγχείρηση η οποία εξαφανίζει όλες τις ατέλειες και από άσχημοι γίνονται όμορφοι. Ομως δεν θέλουν όλοι να υπακούσουν στους νόμους του κράτους...

Η σειρά έχει αποσπάσει 22 βραβεία και διακρίσεις και αγαπήθηκε από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, ενώ σε μας μόλις κυκλοφόρησε και το δεύτερο μέρος, ονόματι «Pretties». Εδώ, η ηρωίδα έγινε επιτέλους όμορφη, όμως έχει την αίσθηση πως κάτι δεν πάει καλά... Εν τω μεταξύ το «Uglies» ακούγεται πως θα μεταφερθεί στον κινηματογράφο από την 20th Century Fox. 

* Για μεγαλύτερους τώρα: Μια απρόσμενη επιτυχία μας ήρθε από τη Σουηδία. Δυστυχώς, ο συγγραφέας της, ο Στιγκ Λάρσον, δημοσιογράφος στο επάγγελμα, δεν έζησε να τη χαρεί. Το 2004 πέθανε σε ηλικία 50 ετών, λίγους μόλις μήνες αφότου είχε παραδώσει τα χειρόγραφα των τριών βιβλίων του. Η τριλογία «Millennium» («Το κορίτσι με το τατουάζ», «Το κορίτσι που παίζει με τη φωτιά», «Το κορίτσι στη φωλιά της σφήκας», που κυκλοφόρησε πριν από λίγον καιρό από τον Ψυχογιό έγινε διεθνές μπεστ σέλερ. Ομως οι τρεις σουηδικές ταινίες που ακολούθησαν δεν πήγαν και τόσο καλά. Το Χόλιγουντ πάντως ανακοίνωσε την πρόθεσή του να γυρίσει τη δική του βερσιόν. 

* Και ο δικός μας Νίκος Παναγιωτόπουλος όμως γύρισε τα «Οπωροφόρα της Αθήνας», με τον Νίκο Κουρή, τον Λευτέρη Βογιατζή και την Αλεξία Καλτσίκη. Βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Σωτήρη Δημητρίου (εκδόσεις «Πατάκης»), με ήρωα έναν συγγραφέα που μιλάει σε πρώτο πρόσωπο. Η ταινία θα βγει στις αίθουσες στις 7 Οκτωβρίου και αποτελεί μια ιδιότυπη κινηματογραφική ξενάγηση στην πόλη. Σε κάθε του βήμα ο ήρωας ανακαλύπτει τους ήχους, τα αρώματα και τις γεύσεις της Αθήνας, δοκιμάζει όλα τα φρούτα της και στις περιπλανήσεις του συναντά τους πιο απίθανους χαρακτήρες. Ενδιαφέρουσες αναφορές στην ταινία θα βρείτε και στο νέο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Από το καλάθι των αχρήστων» («Πατάκης»).

Εγκληματίας γεννιέσαι ή γίνεσαι; 

* Ταινία έγινε και το «Cheri» της Γαλλίδας Κολέτ (εκδόσεις «Scripta»), όμως, παραδόξως, δεν προβλήθηκε ακόμα στην Ελλάδα -παρά τους αξιόλογους συντελεστές της: Μισέλ Φάιφερ, Στίβεν Φρίαρς. Μια ώριμη εταίρα πολυτελείας κι ένας νεαρός ζουν έναν έρωτα γεμάτο πάθος στο Παρίσι των αρχών του 20ού αιώνα. Οταν τελικά εκείνος παντρεύεται μια μικρούλα, οι δύο εραστές υποφέρουν φρικτά. Μια σπουδή στην ωραιοπάθεια και στη γυναικεία ψυχή.

Σημειώστε και μερικά ακόμη αξιόλογα βιβλία που εσχάτως ενέπνευσαν ταινίες:

* «Ο τελευταίος σταθμός», μπεστ σέλερ του Τζέι Παρίνι (εκδόσεις «Τόπος»), άντλησε το υλικό του από τα ημερολόγια του Λέοντα Τολστόι αλλά και των συγγενών και φίλων του μεγάλου ρώσου συγγραφέα. Εστιάζει στο 1910, όταν ο 82χρονος Τολστόι είναι έτοιμος να απαρνηθεί τα πάντα εν ονόματι της νέας ιδεολογίας του: τον τίτλο ευγενείας του, την ιδιοκτησία του, ακόμα και την οικογένειά του. Η ενδιαφέρουσα αυτή περίοδος της ζωής του έγινε ταινία με πρωταγωνιστές τους Κρίστοφερ Πλάμερ και Ελεν Μίρεν, χαρίζοντας στην ηθοποιό μια υποψηφιότητα για Οσκαρ.

Από το τυπογραφείο στα Οσκαρ 

* «Μονάκριβη». Το φιλμ βασίζεται στο ομότιτλο μπεστ σέλερ της ποιήτριας και δασκάλας Σαφάιρ, που πρωτοκυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Καστανιώτης» το 1998 με τον τίτλο «Σπρώξε» («Push»). Τώρα κυκλοφορεί και πάλι δανειζόμενο τον τίτλο της ταινίας. Ηρωίδα μια αναλφάβητη νεαρή Αφροαμερικανίδα, που μένει δεύτερη φορά έγκυος από τον ίδιο τον πατέρα της... Η ταινία του Λι Ντάνιελς, μια ανεξάρτητη αμερικανική παραγωγή, απέσπασε Οσκαρ. 

* «Η ατίθαση: Κοκό πριν τη Σανέλ». Το επιτυχημένο βιβλίο της Εντμόντ Σαρλ-Ρου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πάπυρος». Καταγράφει τη μεταμόρφωση της Σανέλ από φτωχό και αμόρφωτο κορίτσι σε ίνδαλμα. Το ίδιο και η ταινία της Αν Φοντέν, με την Οντρέ Τοτού («Αμελί») 

* Θυμίζουμε επίσης τον «Δρόμο» του Μακ Κάρθι («Καστανιώτης»), που ενέπνευσε τον αυστραλό σκηνοθέτη Τζον Χίλκοουτ, τη νέα εικονογραφημένη έκδοση του κλασικού έργου του Λιούις Κάρολ «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» («Πατάκης»), που συνέπεσε με το φιλμ του Τιμ Μπάρτον, και την επανέκδοση της αυτοβιογραφίας της Γουόρις Ντίρι «Λουλούδι της ερήμου» («Ωκεανίδα»), με αφορμή την κινηματογραφική της μεταφορά. Και, φυσικά, το συναρπαστικό «Νησί των καταραμένων» του Ντένις Λιχέιν («Bell»), πάνω στο οποίο βασίζεται η τελευταία ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε με τον Λεονάρντο ντι Κάπριο. 

Πηγη: enet.gr

*Στους τίτλους των ταινιών έχει προστεθεί λινκ που παραπέμπει στο trailer καθεμίας.